KILKA SŁÓW WSTĘPU
„Odkrywamy wieluńskie dziedzictwo przemysłowe”
to autorski projekt Towarzystwa Przyjaciół Wielunia. U jego podstaw legło przekonanie, że działalność cukrowni, browaru, kamieniołomów, młynów, mleczarni, ZUGIL-u i inne istotne industrialne rozdziały lokalnych dziejów zasługują na szersze wyeksponowanie. Życie gospodarcze regionu kryje w sobie wiele pasjonujących historii, które warto odkrywać szerzej przed mieszkańcami Wielunia, ziemi wieluńskiej i turystami z całej Polski. Na przemysłowym szlaku nie brakuje cennych zabytków, wartościowych nie tylko pod względem historycznym, ale i architektonicznym.
Utworzenie strony internetowej, przy wsparciu finansowym Powiatu Wieluńskiego, traktujemy jako pierwszy etap długofalowych działań popularyzujących industrialne tradycje naszego miasta i powiatu. Naszą ambicją jest wzbogacenie oferty turystycznej regionu. Jesteśmy również przekonani, że popularyzacja tradycji przemysłowych przyczyni się do lepszego zrozumienia historii swojej małej ojczyzny przez jej mieszkańców. Zapraszamy wszystkich do aktywnego uczestnictwa w przedsięwzięciu! Do dzielenia się swoimi archiwaliami, wspomnieniami, przemyśleniami. Wspólnie odkrywajmy wieluńskie dziedzictwo przemysłowe!
Powiat z siedzibą w mieście
z królewską przeszłością
Powiat wieluński znajduje się w południowo-zachodniej części województwa łódzkiego. Zajmuje obszar 926 kilometrów kw., a jego populacja wynosi ponad 73 tys. mieszkańców (stan na dzień 31.12.2022 r.). Wieluń to miasto z królewską przeszłością, najstarsza zachowana o nim wzmianka pochodzi z roku 1283. Na fundamentach XIV-wiecznego zamku piastowskiego wzniesiono w XIX wieku klasycystyczny gmach, który dziś jest siedzibą Starostwa Powiatowego.
Pow. wieluński jest jednym z 23 powiatów Łódzkiego. W jego skład wchodzi dziesięć gmin: Wieluń, Biała, Czarnożyły, Konopnica, Mokrsko, Osjaków, Ostrówek, Pątnów, Skomlin i Wierzchlas. Powiat graniczy z województwami śląskim i opolskim, a geograficznie leży na pograniczu Jury Polskiej (Wyżyny Wieluńskiej) i Niziny Południowo-Wielkopolskiej.
Miasto i powiat słyną z licznych zabytków, unikatowy charakter na skalę kraju mają kościółki typu wieluńskiego. Przyrodniczo szczególnie atrakcyjny jest Załęczański Park Krajobrazowy, gdzie są idealne warunki dla turystyki aktywnej. Płynąca w obrębie ZPK rzeka Warta tworzy malowniczą dolinę przełomową nazywaną Wielkim Łukiem Warty. Lasy stanowią 24 proc. powierzchni powiatu.
Historyczna ziemia wieluńska zajmowała znacznie większe terytorium niż współczesny powiat wieluński. Powiat w obecnych granicach został utworzony w wyniku reformy administracyjnej w 1999 r. Uświęcony wielowiekową tradycją herb powiatu przedstawia Baranka Bożego, co stanowi nawiązanie do legendy o powstaniu Wielunia, mówiącej o ukazaniu się Baranka księciu Władysławowi Odonicowi polującemu na jelenia.
ZUGiL
„Wieluń to ZUGiL, ZUGiL to Wieluń”
- takie obiegowe stwierdzenie funkcjonowało w czasach
świetności przedsiębiorstwa zlokalizowanego przy ulicy
Sieradzkiej 56.
Wielton
jest największym polskim producentem przyczep i naczep. W Wieluniu zatrudnia blisko 2 tys. osób - najwięcej z wszystkich zakładów w mieście.
Mleczarnia
Spółdzielnia Dostawców Mleka sławi Wieluń na cały kraj za sprawą serka "Mój Ulubiony". Pierwszy zakład mleczarski przy ulicy Kolejowej powstał w latach 30. XX w.
Kamieniołomy
Położenie na północnym krańcu Jury Polskiej stworzyło w Wieluniu dogodne warunki dla przemysłu wydobywczego.
Cukrownia
przez dziewięć dekad zapisywała jeden z ważniejszych rozdziałów w przemysłowej historii regionu.
Elektrownia miejska
funkcjonowała przez ponad dwa dziesięciolecia w bliskim sąsiedztwie ratusza.
Stacja kolejowa Wieluń - Dąbrowa
Linia kolejowa biegnąca przez Wieluń u swego zarania odgrywała strategiczną rolę dla kraju, co miało związek z otwarciem rodzimego przemysłu górniczego na eksport do krajów zamorskich.
Młynarstwo
Na terenie Wielunia zachowały się do czasów współczesnych budynki młynów wybudowanych w okresie międzywojnia
Kolej wąskotorowa
kursowała z Wielunia do Praszki nieprzerwanie przez siedem dekad. Służyła z powodzeniem zarówno podróżnym, jak i przewozom towarów.
Browarnictwo
Wieluń zaznaczył swój ślad na mapie przemysłu browarniczego. Piwo warzono w mieście do
lat 50. XX w.
